Opgave van de stad
Grondexploitatie en vastgoed
Grondexploitatie is bij uitstek een instrument om onze maatschappelijke doelen te realiseren zoals de realisatie van minimaal 1.000 woningen. Het vastgoed in eigendom van de gemeente houden wij op orde. Wij zien het hebben, onderhouden en exploiteren van vastgoed niet als een kerntaak van de gemeente. Wij toetsen jaarlijks nut en noodzaak van het aanhouden van vastgoed. |
Ambities
- Beheer gebouwen en grondenActiviteiten & Financiën Beheer gebouwen en gronden
1. Beheer gebouwen en gronden
Vastgoed kan een belangrijke bijdrage leveren aan het verwezenlijken van de gemeentelijke ambities, maar voor de gemeente Hilversum is het eigendom en beheren van het vastgoed geen kerntaak. Het uitgangspunt is dat de markt in de vastgoed behoefte voorziet.
Activiteiten
●
Onderhouden gemeentelijk vastgoed.
●
Verhuren van de kernvoorraad van het vastgoed.
• Beheer van panden in gebieden waarop een voorkeursrecht is gevestigd op basis van de Wet voorkeursrecht gemeenten.●
Verduurzamen van het gemeentelijk vastgoed.
●
Het verkopen van vastgoed dat we willen afstoten.
●
Professionaliseren vastgoedbeheer met de basis op orde en uitwerken beleid vastgoedbeheer.
●
Opstellen van vastgoed beleid.
Toelichting op activiteiten
Op diverse gronden en panden gelegen aan de Koninginneweg is in 2018 een Wet voorkeursrecht gemeenten gevestigd. In 2019 is in dit gebied een aantal gronden en panden aangekocht.
Eind 2019 is een voorstel in de commissie behandeld over de verduurzaming van een deel van de huisvesting van de gemeentelijke organisatie. In 2020 wordt dit voorstel ter besluitvorming aan de raad worden voorgelegd. Na besluitvorming worden de werkzaamheden voor de verduurzaming gestart. Daarnaast wordt in 2020 een raadsvoorstel over de strategische huisvesting van de gehele gemeentelijke organisatie ter besluitvorming aan de raad voorgelegd.
In 2019 zijn de meerjaren onderhoudsplanningen voor het gemeentelijke vastgoed geactualiseerd en deze planningen worden medio 2020 ter besluitvorming aan de raad voorgelegd.
In afwachting van nieuw te ontwikkelen vastgoedbeleid in 2020 is voor het jaar 2019 geen nieuwe tranche voor de verkoop van gemeentelijk vastgoed vastgesteld. In 2019 is nog gewerkt aan het afronden en uitvoeren van de tranches 2017 en 2018 over de verkoop van gemeentelijke gronden en panden, maar dit heeft geen verkoop van vastgoed tot gevolg gehad. Aan de geplande verkoop van het voormalig theater Achterom is in 2019 gewerkt, maar door de vernieuwde verkoopstrategie heeft de verkoop meer tijd gekost en zal het pand naar verwachting pas in 2020 worden verkocht. In 2019 is er extra capaciteit geworven om in te zetten op het gebied van gemeentelijk vastgoed.
De kaders van het nieuwe vastgoedbeleid en grondbeleid zijn door de gemeenteraad eind 2019 vastgesteld. In 2020 wordt op basis van deze nota een aantal uitwerkingsnota’s opgesteld, zoals de Uitwerkingsnota’s Grondprijzen, Vastgoed, Bovenwijkse voorzieningen en toerekening grondexploitaties en Uitvoeringsnota Risicomanagement en Planning & Control.
Het gemeentelijke beheer van het vastgoed is professioneler geworden en de basis verder op orde gebracht.
Financiële analyse
Bedragen x € 1.000 (- = voordeel, zonder teken = nadeel)
Lasten
Baten
Saldo
Begroting na wijziging
1.301
-2.428
-1.126
Realisatie
1.532
-1.426
106
Verschil (realisatie t.o.v. gewijzigde begroting)
230
1.001
1.232
Aankoop en verkoop van vastgoed is niet altijd goed te plannen binnen het kalenderjaar. Dit heeft als resultaat dat er zowel voordelen als nadelen zijn op de baten en lasten. Het belangrijkste nadeel op de baten (€ 1,5 miljoen) betreft Lieven de Key. Er is een overeenkomst voor de verkoop van Lieven de Key in afwachting van de omgevingsvergunning die wordt afgegeven in 2020. In 2019 heeft er geen juridische levering plaatsgevonden terwijl daar in de begroting 2019 wel op werd gerekend. In 2020 wordt deze opbrengst gerealiseerd en toegevoegd aan de reserve Stedelijke ontwikkeling. Op Crailo zijn onderzoeken gedaan en bommen geruimd vanuit WO II. Het rijk stelt hiervoor een 100% dekkende bijdrage beschikbaar.
- Strategische gronden actief inzetten om de stad te versterkenActiviteiten & Financiën Strategische gronden actief inzetten om de stad te versterken
2. Strategische gronden actief inzetten om de stad te versterken
Strategische gronden actief inzetten om de stad te versterken
Activiteiten
●
Anna’s Hoeve; alle gronden moeten zijn verkocht in 2019. Grondexploitatie loopt tot en met 2020.
●
Egelshoek; grootste gedeelte van de herstructurering is gereed. Grondexploitatie loopt tot en met 2020.
●
Stationsgebied; grondexploitatie wordt geopend. Verwerven van gronden.
●
Crailo; intergemeentelijke grondexploitatie die gevoerd wordt via GEM BV.
●
Circusterrein; uitvoeren van onderzoek naar de mogelijkheden van dit terrein, wat in de toekomst kan leiden tot een grondexploitatie.
●
Onderzoeken van planontwikkeling voor toekomstige projecten.
●
Initiëren van nieuw grondbeleid en bijbehorende instrumenten waarbij we rekening houden met de invoering van de omgevingswet.
●
Ontwikkelen van instrumenten voor het toerekenen van bovenwijkse voorzieningen aan bouwgrondcomplexen.
Toelichting op activiteiten
In 2019 zijn in Anna’s Hoeve 7 vrije kavels verkocht en overgedragen. De voortgang van de gebiedsontwikkeling Anna’s Hoeve is vertraagd, mede door onverwachte ontwikkelingen, zoals de stikstofproblematiek, de PFAS-problematiek en bezwaar –en beroepsprocedures tegen verleende vergunningen. In 2019 zijn nog niet alle gronden van het plangebied Anna’s Hoeve verkocht. De verwachting is dat de grondexploitatie doorloopt tot in 2022.
In 2019 is geen grondexploitatie voor het stationsgebied geopend. Er zijn al wel enkele gronden in het gebied verworven. Daarnaast is er voor het stationsgebied een stedenbouwkundig plan gemaakt en vastgesteld. Ook zijn er een voorontwerp bestemmingsplan en een voorontwerp beeldkwaliteitsplan gemaakt en deze plannen zijn beide in procedure gebracht.
De intergemeentelijke grondexploitatie Crailo wordt gevoerd via de opgerichte Gemeenschappelijke Exploitatie Maatschappij (GEM) Crailo BV. De ambtelijke en politieke samenwerking tussen de drie betrokken gemeenten in de GEM Crailo loopt goed. Diverse taken komen alsnog op het conto van de gemeente Hilversum door wettelijke verplichtingen hiertoe.
In het coalitieakkoord is visievorming voor het Circusterrein in deze collegeperiode opgenomen. Komend jaar wordt hiermee gestart. Eind 2019 is er door middel het aannemen van een raadsmotie een besluit genomen dat in het tweede kwartaal van 2020 zal worden begonnen met het onderzoek naar het Circusterrein.
Over het algemeen is de Hilversumse projectenportfolio al goed gevuld en wordt er terughoudend omgegaan met het starten van nieuwe onderzoeken. Eind 2019 heeft de gemeente Hilversum, na een onderzoeksfase, met succes bij de Metropool Regio Amsterdam (MRA) een voorstel voor het aanwijzen van een nieuw Sleutelproject gedaan. In Hilversum is er behoefte aan extra ruimte voor wonen, werken en oplossingen voor mobiliteit. Vanuit de MRA kan de gemeente Hilversum nu ondersteuning krijgen in de vorm van capaciteit, kennis en kunde, regelgeving, bereikbaarheid en financiële middelen.
In 2019 zijn de kaders van het nieuwe grondbeleid door de gemeenteraad vastgesteld. In 2020 volgt een verdiepingsslag met meer uitwerkingen op basis van de reeds vastgestelde kaders, zoals de keuze voor situationeel grondbeleid. In 2020 wordt de ontwikkeling van nieuwe instrumenten over grondbeleid betrokken bij het op te stellen nieuwe grondbeleid.
In 2019 is er een Wet voorkeursrecht gemeenten op diverse gronden in en rondom het Oosterspoorplein gelegd. Hiermee zijn verkopers van gronden en panden in dit gebied verplicht om deze gronden en panden bij verkoop eerst aan de gemeente aan te bieden. In 2019 zijn er in dit gebied nog geen gronden en/of panden aangekocht.
Financiële analyse
Bedragen x € 1.000 (- = voordeel, zonder teken = nadeel)
Lasten
Baten
Saldo
Begroting na wijziging
9.417
-9.438
-21
Realisatie
4.934
-3.277
1.657
Verschil (realisatie t.o.v. gewijzigde begroting)
-4.483
6.162
1.678
Uit de jaarrekeningcijfers blijkt dat er in 2019 minder opbrengsten zijn gerealiseerd dan begroot. Daar staan lagere lasten tegenover. De belangrijkste afwijking heeft betrekking op een niet gerealiseerde tussentijdse winstneming voor Anna's Hoeve (€ 1,5 miljoen). Grote afwijkingen tussen de lasten en de baten hebben betrekking op technische, budget-neutrale, verrekeningen voor het Onderhanden Werk van de grondexploitaties. Voor een meer gedetailleerd inzicht in de mutaties wordt verwezen naar de Nota Actualisatie Grondexploitaties waarin de verschillen tussen de actualisatie 2019 en 2020 verklaard worden.